3 x nieuw

Nieuwe muziek uit de 21ste eeuw, nieuwe media en nieuwe publieken. De kunstmuziek van de jonge 21ste eeuw is vaak multidisciplinair van karakter: regie, lichtontwerp en scenografie veroveren het concertpodium en het begrip ‘muziektheater’ wordt veel ruimer ingevuld dan de klassieke opera. Ook technologie is overal: computerprogramma’s, video en zelfs sociale media behoren tot het artistieke arsenaal van componisten.

Van hieruit zocht MATRIX [Centrum voor Nieuwe Muziek] aanknopingspunten om een breder publiek te laten kennismaken met de muziek die vandaag geschreven wordt. We selecteerden vier thema’s, waarop we ons één voor één toeleggen: (1) nieuwe muziek en video, (2) nieuwe muziek en interactiviteit, (3) nieuwe muziek en theater en (4) de virtuele concertzaal. Voor elk thema verzamelden we toegankelijke achtergrondinformatie. Het project 3 x nieuw kwam tot stand met de steun van Cera.

1 - Nieuwe muziek en video

Sinds de opkomst van de videoclip heeft de combinatie van muziek en video een vaste plek veroverd in tal van genres. Ook in de hedendaagse gecomponeerde muziek is de interesse voor video de voorbije jaren alleen maar toegenomen. Zo’n honderd jaar geleden verschenen de eerste composities voor film, wat later regisseerde componist Mauricio Kagel zijn eigen experimentele films en vandaag is het gebruik van video helemaal niet meer weg te denken in het discours van de hedendaagse muziek.

2 - Nieuwe muziek en interactiviteit

Internet, tablets en smartphones creëren talrijke nieuwe mogelijkheden voor de creatie, uitvoering en presentatie van muziek. Op uitnodiging van MATRIX trekt Monika Pasiecznik op onderzoek naar concrete voorbeelden waarin muziek en technologie elkaar ontmoeten. Een beknopt overzicht van de interactieve muziek, van haar verleden tot wat er vandaag beweegt.

3 - Nieuwe muziek en theater

Kunstwerken vallen lang niet altijd netjes binnen de perken van de traditionele kunstdisciplines. Theatrale elementen zoals beweging, podiumregie en scenografie spelen een centrale rol in heel wat composities, zonder dat die werken per se onder de noemer muziektheater vallen. Michael Rebhahn ging voor MATRIX op onderzoek en neemt enkele concrete werken onder de loep.

4 - De virtuele concertzaal

Wanneer was de laatste keer dat je naar muziek luisterde zonder technologisch hulpstuk? Zonder koptelefoon of luidsprekers? Zonder cd’s, mp3-bestanden of streamingdiensten die je afspeellijsten aanbieden, op maat gemaakt door zelflerende algoritmes? Ook in de concertzaal luister je maar zelden naar louter akoestische muziek. Anna Vermeulen dook voor MATRIX in de virtuele concertzaal en focust in dit artikel op drie virtuele ervaringen van muziek - geluidsopnames, microfoons en luidsprekers, en algoritmes en intelligente machines – en verzamelt voorbeelden van hoe componisten en geluidskunstenaars hier op een creatieve manier mee omgaan.