AERTS Hans (1958)

Hans Aerts werd op 28 september 1958 geboren in Balen. Aan de Muziekacademie van Mol studeerde hij klarinet en piano. Na het behalen van regeringsmedailles voor deze beide instrumenten studeerde hij verder aan het Koninklijk Vlaams Conservatorium Antwerpen. Daar had hij les van Walter Boeykens (klarinet), Marc Verhaegen (harmonie) en August Verbesselt (analyse). Nadien zette hij zijn studie voort aan het Koninklijk Conservatorium Brussel, waar hij contrapunt en fuga volgde bij Rafaël D’Haene. Aan het Lemmensinstituut te Leuven studeerde hij tot slot compositie bij Piet Swerts.

Sindsdien werden verschillende van zijn werken bekroond. Zo ontving hij in 1984 een eervolle vermelding in de Clarinet Choir Composition Contest van de universiteit van Maryland. In 1993, 1995 en 2005 werd hij laureaat van de Cantabile Compositiewedstrijd met achtereenvolgens de pianowerken Berceuse triste – Canzonetta (1993), Rondino (1995) en Promenade (2005). In 1999 werd zijn lied Tranen op tekst van Guido Gezelle voor sopraan, klarinet in bes en piano (1998) geselecteerd in een door de stad Roeselare uitgeschreven wedstrijd. In zowel 1996 als 1997 schreef Hans Aerts plichtwerken voor respectievelijk harp en viool voor de Nationale Wedstrijd Axion Classics voor Muziek en Woordkunst van Dexia Bank. Dit waren de werken At the lake of Connemara voor harp (1995) en Contemplazione voor viool en piano (1996). In 2004 schreef hij voor dezelfde wedstrijd Concertino da camera voor houtblazers gecombineerd met piano: fluit, klarinet, hobo, altsaxofoon en fagot. Het pianowerk Sentimental Waltz werd in 2003 genomineerd in de ISME-compositiewedstrijd en op cd uitgebracht. Momenteel is Hans Aerts actief als componist en als leraar klarinet en kamermuziek aan de Stedelijke Academie voor Muziek, Woord en Dans te Turnhout.

 

Werkbespreking

Hans Aerts’ oeuvre kan over het algemeen getypeerd worden als een voortzetting van de laatromantische stijl. Zijn muziek is vrijwel altijd tonaal, al worden de grenzen daarvan wel afgetast. De in principe heldere traditionele vormen, (veelal sonate- en ABA-vormen), worden vaak min of meer verdoezeld door middel van transposities en tussengevoegde passages. Zijn composities ontstaan nooit op basis van een abstract, mathematisch gegeven, maar altijd vanuit een bepaald muzikaal idee dat wordt ontwikkeld. Componisten als Francis Poulenc, Maurice Ravel, Samuel Barber en Aaron Copland hebben zijn compositiestijl beïnvloed. Het totale oeuvre van Hans Aerts is onder te verdelen in drie verschillende stijlperiodes. Zijn eerste werken tot het begin van de jaren negentig zijn zeer toegankelijk. Ze hebben een duidelijke, traditionele vorm met eenvoudige structuren en een helder tonaal verloop zonder veel modulaties. Een tweede periode begint in de loop van de jaren negentig. Hans Aerts ging op zoek naar een eigen harmonische taal, met het doel tot een maximum aan expressie te komen. Het is een periode waarin hij ondermeer experimenteert met clusterakkoorden en modaliteit. Contemplazione voor viool en piano (1996) is exemplarisch voor deze periode. In de partituur vallen de vele maatwisselingen en ritmisch grillige schrijfwijze op. Aanduidingen als calmando, lento e lugubre, animando en affrettando volgen elkaar in een zeer kort tijdsbestek op en de muziek wisselt voortdurend van tempo. De harmonische taal is sterk chromatisch gekleurd en doorweven met kwart, septiem en none akkoorden, wat ieder akkoord beladen doet klinken. Het is vrij sombere muziek maar met een maximum aan expressie. Een derde periode begint in 2000. Dat jaar vormt een keerpunt in de compositiepraktijk van Hans Aerts. Hij stapt af van wat hij zelf was gaan ervaren als te overladen en te vergezochte muziek, om weer in contact te komen met het publiek. Zijn muziek wordt opnieuw toegankelijker, opgewekter, en ritmisch eenvormiger. Toch is de muziek uit deze periode niet vergelijkbaar met die in de eerste periode. Het is veeleer een synthese van de eerste en tweede periode: de relatief eenvoudige muzikale taal van de eerste periode wordt gecombineerd met de krachtige expressie en de rijke hen piano (2004). Het bestaat uit de klassieke 3 delen: eerst een snel deel (Allegro man non troppo, nobilmente in sonatevorm), dan een langzaam deel (Largo e molto espressivo in ABA-vorm), en tenslotte opnieuw een snel deel (Allegramente in ABA-vorm). Na de formulering van het hoofdthema in het eerste deel wordt dit thema onmiddellijk via allerlei chromatische wegen verder ontwikkeld en ingekort. Een echt stabiele tonaliteit is er niet en de samenhang ontstaat vooral door herhaling en transformatie van het hoofdthema, dat voortdurend op de meest uiteenlopende wijzes wordt vervormd. Verschillende passages in dit werk zijn modaal gedacht, een aspect waarmee hij in de tweede periode volop had geëxperimenteerd. Zo is het tweede thema in het eerste deel modaal en wordt dit begeleid door een harmonie met veel kwartakkoorden om al te voor de hand liggende drieklanken te omzeilen. In de doorwerking wordt het hoofdthema bijna onherkenbaar door de relatief virtuoze schrijfwijze. Deze virtuoze schrijfwijze is uitzonderlijk in het oeuvre van Hans Aerts maar is hier te verklaren door het feit dat dit werk is geschreven voor een wedstrijd waarbij de muziek technisch veeleisend moest zijn voor de uitvoerder. De akkoorden doen Frans aan door de vele spanningsvolle septiem, none, verhoogde kwint en modale akkoorden die nooit naar een gewone drieklank oplossen maar wel naar tot septiem en none uitgebreide akkoorden. De kwartakkoorden creëren een open sfeer, karakteristiek voor de muziek van Hans Aerts.

 

Werklijst

Kamermuziek: Prelude en Scherzo voor klarinet en piano (1980); Sinfonietta voor piano en koperensemble (1980); 4 Jaargetijden voor 3 klarinetten in bes en basklarinet (1980); Kamerconcerto voor piano en 9 solo-instrumenten (1981); Kleine pastorale fantasie voor clarinet choir (1982); Kwartet voor 3 klarinetten in bes en basklarinet (1982); 3 Studies voor clarinet choir (1982); Menuet voor 3 klarinetten in bes (1983); Trio voor 2 tenortrombones en bastrombone (1983); Sonatine voor fluit, hobo, klarinet in bes, hoorn en fagot (1983); Sonate voor klarinet in bes en piano (1984); When winter fades into the light of spring voor clarinet choir (1985); Elegie en Burleske voor trompet in bes en piano (1986); Ballade voor trompet in C en piano (1987); Kwartet voor 2 violen, altviool en cello of voor 1 klarinet in es, 2 klarinetten in bes en basklarinet (1988); Kleine Lennon / Mc Cartney Suite voor 3 klarinetten in bes en basklarinet (1989); Quintet voor klarinet in bes, 2 violen, altviool en cello (1989); Quartet voor fluit, viool, altviool en cello (1990); Badinage voor hobo en piano (1991); Summer Gardens voor fluit en piano (1991); Soldiers passing by voor trompet in bes en piano (1991); Sonatina voor klarinet in bes en piano of harp (1992); Andantino festoso voor 3 klarinetten in bes en basklarinet (1992); Sonate voor basklarinet en piano (1994); Trois pièces voor viool, cello en piano (1994); Elegy voor klarinet in A en orgel (1994); Fantasia elegiaco voor clarinet choir (1994); Contemplazione voor viool en piano (1996); Proloog voor viool, klarinet in bes, cello en piano (1997); Empty streets voor basklarinet en piano (2001); Trio voor klarinet of viool, cello en piano (2003); Airs de ballet voor fluit, hobo, altsaxofoon en klarinet in bes (2003); Le chant du troubadour voor fluit of viool en piano (2004); Souvenir de Buenor Aires voor viool en piano (2004); Concertino da camera voor klarinet en piano of voor fluit, hobo, altsaxofoon en fagot (2004); Summer Scenes voor fluitkwartet (2005); Three Trumpet Tunes voor trompet in bes en piano (2005)

Vocaal: Daedalion’s Lament voor zangstem en piano op tekst van Luc Hanegreefs (1983); Tranen, op tekst van G. Gezelle voor sopraan, klarinet in bes en piano (1998); This is just to say op tekst van W. Carlos Williams voor zangstem en piano (1999); Song op tekst van Christina Rosetti zangstem en piano (1999); Vier liederen op teksten van Paul van Ostayen voor gemengd koor a capella (2004); Souterliedekens – Psalm VII (2012).

Orkestmuziek: Concerto voor klarinet in bes en strijkorkest (1989); Divertimento voor harmonieorkest (1990); Twee dansen voor strijkorkest of blokfluitkwartet (1992); Prelude voor harmonieorkest (1992); Un jour noir plus triste que les nuits voor orkest (1995); Landscape voor orkest (1998); Sinfonia for strings voor strijkorkest (2003); Four outdoor pieces voor orkest (2004); Evening moods voor harmonieorkest (2004); Pocket Symphony voor harmonieorkest (2005); The Awakening voor harmonieorkest (2006)

Pianowerken: Sonatine nr. 1 in B (1980); Sonatine nr. 2 in F (1981); 2 Romantische stukken (1981) ; Sonate (1982); 2 Impromptus (1983); 9 Preludes (1985); If ever it will be spring again (1986); 6 Preludes (1987); Suite miniature (1989); Berceuse triste – Canzonetta (1993); Rondino (1995); Melopee (1996); Légende (1996); Toccata (1997); Sonatine (1998); Night piece (1999); Dancing girls (2002); Suite voor piano, 4-mains (2002); Sentimental Waltz (2003); 10 Pieces for children (2003); Variations on a song (2004); Nocturnal dance (2005); Promenade (2005)

Solowerken: Corale e Toccata voor orgel (1989); At the lake of Connemara voor harp (1995)

 

Discografie

– Fantasia Elegiaco voor clarinet choir (Piet Jeegers Clarinet Choir), PIET JEEGERS CLARINET CHOIR VOLUME 4, Mirasound bv., 2002.
– Sentimental Walz voor piano (Line Vandekerkhove), UIT DE SCHADUW, ISME-Vlaanderen, 2004.
– Tranen voor sopraan, klarinet in bes en piano (Lotustrio), IN FLANDERS‘ FIELDS, Phaedra, 1999 Uitgever CeBeDeM (Brussel) Schott Frères (Brussel) Metropolis (Antwerpen) Golden River Music (Beveren-Leie) DMP (Antwerpen) Les Editions du Nord (Oostende)

 

 

© MATRIX
Teksten van Benedikt Spierings
Laatste aanpassingen 2006, werklijst 2014

hansaerts@hotmail.com

Koningin Astridlaan 80, 2300 Turnhout

(014) 43 91 18

Cd's in MATRIX
Partituren in MATRIX


Alle componistenfiches